میزانسن عکاسی و ارتباط آن با عکاسی چیدمان
میزانسن عکاسی و عکاسی چیدمان یا چیدمان در عکاسی، هردو بی شباهت به میزانسن Mise–En-Scene در سینما نیستند. میزانسن عکاسی چیست؟ احتمالاً این سؤالی است که شما را به این سمینار کشانده است. میزانسن اصطلاحی است که اغلب تعریف نشده باقی مانده است. با این حال، شایسته توضیح است زیرا بخش اساسی کار یک کارگردان فیلم میزانسن است. در واقع نقطه اوج همه ابزارها، مهارت ها و تجربیات یک فیلمساز است که در کنار هم برای روایت داستانی پیچیده شده در یک فضا استفاده می شود.
احتمالا در هنر یکی از مبهم ترین تعاریفی که تاکنون وجود داشته، میزان سن است. به طوری که پاتر استوارت، قاضی دیوان عالی در مورد پرونده «جاکوبلیس علیه اوهایو» نوشته است قادر نبوده تعریف کند که چه چیزی یک فیلم را زشت می کند او نوشت: «وقتی آن را میبینم، میفهمم». این تعریف شانهافکن باعث شده است که حقوقدانان و هنرمندان محدودیتها را کنار بگذارند. تقریباً از زمان تصویب اولین قوانین درمورد کیفیات فحاشی تاکنون سال هاست که هیچ کس ابعاد دقیق فحاشی را نمی داند. میزانسن نیز به همین ترتیب تعریف نشده باقی مانده است. برایان هندرسون، پروفسور مطالعات فیلم، در مقاله خود با عنوان «برداشت طولانی» گفته است که میزانسن «اصطلاح تعریفنشده بزرگ سینماست». او با فهرست کردن کارگردانانی که در این کار مهارت دارند مانند استادانی چون مورناو و اورسن ولز شروع می کند و در ادامه می گوید: « به سادگی نمیتوان تعریفی از میزانسن را ارائه داد زیرا که هر فرد، وقتی بررسی میشود، معنا و مفهوم متفاوتی را آشکار میکند».
همانطورکه اشاره شد یکی از مهمترین موضوعات سینما میزانسن است. هیچ کارگردان موفقی در سینما وجود ندارد که میزانسن را خوب نشناسد.اما تعریف هر کارگردان به شکل متفاوتی در اثرش مشاهده می شود. این موضوع در سایر هنرها هم به همین منوال است. درنقاشی، گرافیک، انیمیشن، تاتر و سینما، میزانسن وجود دارد اما نامش متفاوت می شود. به عبارتی میزانسن یعنی هرچیزی که در کادرِ دیدِ بیننده قرار می گیرد . در سینما و عکاسی این کادر “تصویر مقابل دوربین” است.در حقیقت چیدمان صحنه در عکاسی یا سینما آن چیزی است که از ویزور دوربین قابل مشاهده است.
این مقالـہ بخشے از سخنرانی استاد محمد مهدی تدین موغارے در جشنواره بین المللے Digital IMAGIN Fair سال 2010 است.
منظور از میزانسن عکاسی چیست؟
میزانسن مجموعه ای قوی از تصاویر بصری است؛ که برای ایجاد یک قاب استفاده می شود. همه چیز از انتخاب زوایای دوربین گرفته تا مسدود شدن بازیگران و قرار دادن وسایل در صحنه به ایجاد این احساس زودگذر کمک می کند تا سبک شما را منحصر به فرد کند. برای این که عکاس خوبی باشیم باید به این درک و مهارت دیداری برسیم که محدوده دید عکاس، آنچه را که باچشم می بیند نیست ، بلکه محدوده ویزور دوربین است. وقتی می خواهیم عکس بگیریم باید به یاد داشته باشیم که مفاهیمی همچون نقطه، خط، سطح ، حجم، ریتم ، بافت و ترکیب بندی همگی در محدوده کادر معنا پیدا می کنند.
وقتی از کادر صحبت می کنیم تنها منظورمان شکل و محدوده کادر نیست. بلکه منظورمان میزان سن در محدوده کادر است. این میزان سن ارتباط بسیار نزدیکی با شکل چیدمان عناصر و سوژه ها در کادر دارد. از منظر عکاسی یکی از مهمترین توانمندی های یک عکاس حرفه ای چیدمان در عکاسی است. آنچه امروز عکاسی چیدمان یا استیجد فتوگرافی نام دارد، یک نوع کارگردانی دقیق، هوشمند و پیشرفته است که توسط عکاس در یک کادر ثبت می شود و درحقیقت همان میزانسن عکاسی است.
برخی عقیده دارند عکاسی چیدمان از نکات مربوط به عکاسی صنعتی است که در آن، از اشیاء مختلف در یک چیدمان خاص و با استفاده از نور مناسب، به صورت زیبا و جذاب عکس میگیرند و این نوع عکاسی برای تبلیغات، کاتالوگها، و تصاویر محصولات استفاده میشود و درسایر ژانرهای عکاسی مانند عکاسی از طبیعت یاپرتره،موضوعیت ندارد.
اگرچه مثلا در عکاسی طبیعت یا عکاسی مستند ما قادر به چیدمان سوژه ها و عناصر نیستیم، اما با استفاده از لنزها و تکنیک های ترکیب بندی و عکاسی می توانیم برچیدمان تصویر تاثیر بگذاریم.به نظر من همانطور که در یک فیلم سینمایی رسیدن به یک میزانسن صحیح و مطلوب می تواند یک فیلم را از تعدادی تصاویر متسلسل به یک اثر هنری قابل توجه تبدیل کند در عکاسی نیز همین کار را می کند.
تغییر میزانسن عکاسی و فواصل بوسیله لنز
میزانسن عکاسی تنها راهی برای جذاب تر نشان دادن عکس نیست بلکه بوسیله آن میتوان به سوژه ها شخصیت داد. با تغییر لنزها میزانسن عکاسی و تصویر متفاوت می شود. دو تغییر مهم که لنزها در آن اهمیت زیادی دارند افزایش و کاهش عمق میدان وضوح و فواصل سوژه ها و عناصر قرارگرفته در یک کادر هستند. سرعت دیافراگم و شاتر در هر یک از گروه های عکس زیر ثابت نگه داشته شده و تنها چیزی که تغییر کرده ، فاصله کانونی و فاصله سوژه تا دوربین است.
عدسیهای طولانیتر، فاصلههای فیزیکی درک شده بین افراد و اشیاء را فشرده میکنند و باعث میشوند که آنها نزدیکتر از آنچه به یکدیگر هستند، نزدیکتر به نظر برسند. لنزهای عریض برعکس عمل می کنند – آنها فاصله درک شده بین افراد و اشیاء واقع در فواصل مختلف دوربین به سوژه را گسترش داده و یا طولانی می کنند.
در یک جاده محلی با لنزهای 25 میلی متری، 50 میلی متری ، 90 میلی متری ، و 180 میلی متری از تعدادی درخت ایستاده درکنارهم عکس گرفته شده است. نقطه مرجع اولین درخت سمت چپ است که سعی شده با نزدیک کردن موقعیت دوربین به درخت با لنزهای زاویه بازتر یا دورتر از درخت در هر عکس، در همان موقعیت نسبی و مقیاس ثبت شود. عکس های ثبت شده با لنزهای با فاصله کانونی مختلف اگرچه شبیه به هم ، اما کاملاً متفاوت هستند.
وقتی از این منظر به عکاسی نزدیک میشوید، طیف وسیعی از گزینهها را برای پر کردن کادر با تصاویر بصری قوی باز میکنید. هنگام مطالعه تصویر در منظره یاب، مواردی که باید در نظر بگیرید عبارتند از: فاصله کانونی متفاوت و فواصل بین سوژه تا دوربین برای تعیین اینکه چه سطحی از فشردهسازی برای ویژگیهای سوژه شما بهتر است. اگر اثرات تغییر دیافراگم خود را به معادله اضافه کنید، گزینه های بصری خود را بیشتر گسترش می دهید.
همانطور که مشاهده کردید فواصل درختان در این چهار عکس متفاوت است گویی در ختان در عکس های مختلف جابه جا شده اند. از این منظر می توانم بگویم چیدمان صحنه هایی که عناصر آن غیر قابل جابه جایی هستند را نیز می توان ،به کمک لنزها جابه جا کرد.
اگرچه خودروهای موجود در عکس های بالا به طور چشمگیری با یکدیگر متفاوت به نظر می رسند، اما یکی هستند. تفاوت این است که عکس سمت راست در چند متری جلوی خودرو با لنز واید 25 میلی متری گرفته شده است. و عکس سمت چپ از فاصله دورتر با لنز 180 میلی متری عکس گرفته شده است. این خودرو در هر دو عکس به طور مشابه کادر را پر می کند، اما از نظر بصری، تصاویر به طور چشمگیری متفاوت هستند.
برخی از کاربردهای مهم میزانسن عکاسی و چیدمان عبارتند از:
- میزانسن عکاسی تبلیغات: در تبلیغات، عکاسی چیدمان برای جذب توجه مخاطبان و نمایش بهتر محصولات استفاده میشود.
- میزانسن عکاسی کاتالوگ: در کاتالوگهای محصولات، عکاسی چیدمان ونکات برای نمایش دقیق و جذاب محصولات استفاده میشود.
- میزانسن عکاسی تصاویر محصولات: در فروشگاههای آنلاین، تصاویر محصولات با استفاده از عکاسی چیدمان نمایش داده میشوند تا خریداران بهتر بتوانند محصولات را مشاهده کنند.
- میزانسن عکاسی تصاویر غذا: در رستورانها و سایر مکانهای خوردنی، عکاسی چیدمان برای نمایش زیبایی و جذابیت غذاها استفاده میشود.
- میزانسن عکاسی تصاویر دکوراسیون داخلی: در تبلیغات دکوراسیون داخلی، عکاسی چیدمان برای نمایش بهتر فضاهای داخلی استفاده میشود.
بسیار اموزنده
هماتطور که گفته شد در کار طبیعت و مستند میزانسن مصنوعی نیست و این نگاه عکاس و دوربینش است که درک مخاطب از سوژه را تعیین میکند نه چیدمان دستی
4
با توجه به توضیحات شما کاملا مفهوم میزانسن رو درک کردم و حتما بصورت کاربردی در عکاسی هام از این مطالب بهره میگیرم.ممنون از شما استاد عزیز
5
کاش میشد میزانسن رو با تصویر شرح داد!
دقیقا نقشش تو یه عکس چی هست رو متوجه نشدم!!
1