دهه اول فیلمهای بلند جنگی (جنگ ایران و عراق) دهه ۶۰ (۱۳۶۰–۱۳۶۹)
مقاله ای که مشاهده می فرمائید ” دهه اول فیلم های بلند جنگی (جنگ ایران و عراق) ” به قلم محمدسعیدخسروی،تدوینگر ،مولف،محقق ،مدرس وبازنشسته سازمان صدا و سیما نگارش شده است.
استاد محمدسعید خسروی مدرس رشته تدوین آموزشگاه سینمایی دارالفنون از تدوینگران برجسته کشور می باشند.
دهه اول فیلمهای بلند جنگی (جنگ ایران و عراق)
دهه ۶۰ (۱۳۶۰–۱۳۶۹)
نکته آغازین :
بررسی این موضوع به این علت انتخاب شده است که نسل امروز اکثرا در آغاز جنگ به دنیا نیامده بودند و درجو فیلمسازی آن دوران نمی باشند و نیز از فیلمهای بلند اولیه جنگی کمتر اطلاع و آگاهی دارند . فیلمسازی بعد از انقلاب اسلامی ایران بخاطر جو خاص مذهبی روحانیت آن زمان دچار رکود شدید شده بود .در سال ۱۳۵۸ فقط ۳ فیلم تولید شد آن هم در ژانر سیاسی حادثه ای .در سال ۱۳۵۹ تعداد ۲۳ فیلم تولید شد که ۱۰ فیلم آن تاکنون اکران نشده است مانند : مفسدین نویسنده وکارگردان امان منطقی – قیام به کارگردانی رضا صفایی ونویسندگی حبیب الله کسمایی – مسافر شب نویسنده وکارگردان منصور تهرانی – آقای هیروگلیف و نیز فیلم گفت هر سه نفرشان نویسنده وکارگردان هردو فیلم غلامعلی عرفان – خشم الهی نویسنده وکارگردان عزیز رفیعی – تاریخ سازان نویسنده وکارگردان هادی صابر – فیلم ۱۹۳۶ نویسنده وکارگردان محمد بزرگ نیا و حسن قلی زاده .
درسال ۱۳۶۰ تعداد ۱۷ فیلم ساخته شد که ۶ فیلم آن به نمایش عمومی درنیامده است مانند : تب مرگ نویسنده و کارگردان امان منطقی
– سیم خاردار نویسنده وکارگردان مهدی معد نیان – پنجمین سوار سرنوشت نویسنده وکارگردان سعید مطلبی که در سال ۱۳۹۱ در یدیو خانگی توزیع شد .
و در سال ۱۳۶۱ تعداد ۲۲ فیلم ساخته شد که ۴ فیلم آن تاکنون اکران نشده است مانند : مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی – خط قرمز اثر مسعود کیمیایی . از سال ۱۳۶۲ تا پایان دهه ۶۰ سینمای بعد از انقلاب ایران به روال عادی ومنسجم و ثبات خود دست یافت و فقط چند فیلم از آنها اکران نشده است ولی از سال ۱۳۷۰ به بعد یعنی دردهه ۷۰ و دهه ۸۰ حدودا ۲۰۰ فیلم اکران نشده اند .آغاز تولید فیلم بلند داستانی جنگی سال ۱۳۶۰ یعنی یکسال پس از آغاز جنگ تحمیلی عراق میباشد با دو فیلم : برزخی ها بکارگردانی ایرج قادری ونویسندگی سعید مطلبی و فیلم مرز بکارگردانی جمشید حیدری و نویسندگی سیروس الوند . فیلم مرز اولین فیلم بلند جنگی میباشد که اکران شد
. و فیلم برزخی ها بخاطر حساسیت روی عوامل وبازیگران آن در سال بعد (۱۳۶۱) اکران شد . باری ۵ فیلم اولیه بلند جنگی با عوامل هنرمند قبل از انقلاب ساخته شدند و از ۱۳۶۲ به بعد جوانان بعد از انقلاب دست به فیلمسازی بلند جنگی می زنند واز پیشگامان دراین امر مرحوم رسول ملا قلی پور با فیلم نینوا و حسن کاربخش با فیلم دیارعاشقان می باشند .
فیلمهای جنگی که ازسال ۶۰ آغاز و تاکنون ادامه دارد و در رابطه با جنگ ۸ ساله ایران و عراق تولید میشوند و نیز فیلمهای در دفاع وحمایت ازانقلاب اسلامی به سینمای دفاع مقدس نامگذاری شده اند . ملاک دراین بررسی فقط فیلمهای بلند جنگی ایران وعراق است .
طبق آماری که در سال ۱۳۸۵ بعد از گذشت ۲۵ سال از ساخت اولین فیلم بلند جنگی و ۱۷ سال پس از اتمام جنگ (۱۳۶۷) توسط انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس گردآوری شد تعداد ۲۳۱ فیلم بلند و نیمه بلند سینمای دفاع مقدس تولید شده است! ! (البته اکثر این فیلمها با موضوع جنگ به مسایل اجتماعی و عرفانی و معنوی و خانوادگی وتاثیرات جنگ پرداخته اند . ونیز چندین فیلم آن مربوط به درگیریها با حزب کومله و یا حزب دموکرات (هردو درکردستان ایران ) میباشد .
مانند : حماسه دره شیلر از احمد حسنی مقدم – اتاق یک از رحیم رحیمی پور – دوله تو از رحیم رحیمی پور که هر سه در ژانر حادثه ای هستند. ونیز قابل توجه اینکه چندین فیلم این لیست فیلمهای حادثه ای و یا خانوادگی ویا اجتماعی و یا سیاسی هستند و فقط موضوع جنگ را یدک میکشند مانند : دندان مار و نیز گروهبان هر دو از آثار مسعود کیمیایی – هویت اولین فیلم بلند ابراهیم حاتمی کیا – مشت اثر سیامک اطلسی – چون ابر در بهاران از سعید امیرسلیمانی – سرعت از محمد حسین لطیفی – فیلم O منفی از کریم زرگر ( فیلم نیمه بلند اجتماعی جنگی) – دو چشم بی سو اثر محسن مخملباف – درکوچه های عشق از خسرو سینایی – بهار در پاییز از مهدی فخیم زاده – عشق بدون مرز اثر پوران درخشنده که درآمریکا درباره انسان دوستی ساخته شد – ارتفاع پست اثر حاتمی کیا – آتش پنهان از حبیب کاوش که مربوط به جنگ اسراییل علیه لبنان میباشد و ربطی به دفاع مقدس ما علیه دشمن متجاوز بعثی عراق ندارد – عروس حلبچه از حسن کاربخش که مربوط به کرد های عراق میباشد .
اما تولیدهای مستند جنگی برای تلویزیون : از همان آغاز جنگ اولین مستند های جنگ درگروه تلویزیونی جهاد سازندگی به سرپرستی شهید سید مرتضی آوینی تولید شد واین گروه آوینی مستند های بسیاری ازجنگ تولید کردند و در ۶۲ شکل منسجمی پیدا کردند و مجموعه روایت فتح که بطورمنظم ازتلویزیون پخش میشد شگل گرفت. فعالیت این گروه تا پایان جنگ با تولید حدود ۷۰ برنامه در رابطه با جنگ و فعالیتهای پشت جبهه برای جنگ ادامه داشت وبعد تعطیل شد . از فیلمبرداران این گروه ابراهیم حاتمی کیا بود . در اواخر ۱۳۷۰ با فرمان مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای موسسه فرهنگی روایت فتح تاسیس شد تا مجددا” تولید برنامه های روایت فتح ادامه یابد .
در ۲۰ فروردین ۱۳۷۲ مرتضی آوینی شهید شد ولی همچنان به همت یاران وی ضبط و پخش آ ن برنامه ها ادامه دارد. در سال ۱۳۶۰ گروه جنگ درشبکه یک سیمای جمهوری اسلامی افتتاح شد تا عوامل تلویزیون نیز به تولید برنامه ها و فیلمهای جنگ و گزارش مردمی از جنگ بپردازند . این گروه ازسال ۱۳۷۹ به بعد با نام گروه حماسه و دفاع مقدس همچنان فعالیت دارد .
رسول ملا قلی پور اولین مستند خود را به نام سقوط خرمشهر برای گروه جنگ شبکه یک تلویزیون فیلمبرداری و تولید کرد و فیلمهای خود را نیز دراختیار برنامه های تلویزیونی سپاه قرار میداد وی فیلمهای کوتاه سقای تشنه لب(۱۳۶۱) و شاه کوچک (۱۳۶۲) و فتح المبین(۱۳۶۱) را تجربه کرد . از دیگر فیلمبرداران در جبهه های جنگ ابراهیم حاتمی کیا و کمال تبریزی بودند . درآن زمان پخش مستند های جنگ از تلویزیون بسیار تاثیرگذار بودند .گروه تلویزیونی سپاه پاسداران و گروه تلویزیونی ارتش نیز مستند های جنگی از فعالیتهای جنگی خود را تولید وپخش میکردند .
در سال ۶۵ با فرمان امام خمینی (ره) گروه شاهد بعنوان برنامه ساز در معاونت سیما ی جمهوری اسلامی تاسیس شد . این گروه تهیه و ساخت فیلمهای سینمایی و سریال و داستانی کوتاه و نیمه کوتاه و ده ها مجموعه مستند در رابطه با جنگ و پشت جنگ و شهیدان و خانواده آنها را درکنار گروه جنگ شبکه یک بعهده داشت . این بررسی اشاره ای دارد به مشخصات و ویژگیهای فیلمهای بلند جنگی در دهه اول فیلمسازی به ترتیب سال تولید آنها – امیدوارم مفید واقع شود بخصوص برای نسل جوان علاقه مند به سینما .
دهه اول فیلمهای بلند جنگی ( دهه ۶۰ – ۱۳۶۰ تا پایان ۱۳۶۹ )
از سال ۱۳۶۰ آغاز تولید فیلمهای بلند داستانی جنگی تا پایان ۱۳۶۹ حدودا ۳۹۰ فیلم ساخته شد که فقط ۴۵ فیلم آن مستقیما مربوط به جنگ بود و یک فیلم آن به نام حماسه مهران به نویسندگی و کارگردانی حمید طاهریان محصول ۱۳۶۳ تاکنون اکران نشده است و ۲۰ فیلم نیز به بهانه جنگ با موضوعات اجتماعی وخانوادگی ویا اثرات جنگ ساخته شد مانند : کیلو متر ۵ – با شو غریبه کوچک .
بنابراین می بینیم علیرغم اختصاص بودجه های زیاد دولتی و تبلیغات و سیاستگذاریهای کلان و تشویق و اهدا جوایز برای تولید فیلمهای بلند سینمایی دفاع مقدس تعداد کمی فیلم بلند در این عرصه تولید شده است و دراین دهه اول فقط ۷ فیلم جنگی بلند مورد توجه تماشاگران واقع شد و پر فروش بودند : ۱ – سال ۱۳۶۰ فیلم مرز اثر جمشید حیدری ، ۲ – سال ۱۳۶۱ فیلم برزخی ها اثر ایرج قادری ، ۳ – سال ۱۳۶۴ عقابها اثر سامویل خاچیکیان ، ۴ – سال ۱۳۶۶ گذرگاه اثر شهریار بحرانی ، ۵– سال ۱۳۶۷ کانی مانگا اثر سیف الله داد ، ۶ – سال ۱۳۶۷ عروسی خوبان اثر محسن مخملباف ، ۷- سال ۱۳۶۸ افق اثر رسول ملا قلی پور.
فیلمهای بلند دفاع مقدس در دهه اول بترتیب سال تولید آن عبارتند از :
۱- ۱۳۶۰ – فیلم برزخی ها بکارگردانی ایرج قادری و نویسندگی و فیلمنامه سعید مطلبی و فیلمبرداری مازیار پرتو و بازی ایرج قادری -محمد علی فردین – محمد علی کشاورز – ناصر ملک مطیعی – سعید راد – توران مهرزاد محصول بنیاد فرهنگی هدی بطریق رنگی در ژانر جنگی حادثه ای ساخته شد و همه عوامل اصلی آن از هنرمندان قبل از انقلاب اسلامی بودند . به علت حساسیت روی بازیگران آن بخصوص محمد علی فردین این فیلم درسال بعد (۱۳۶۱) با فروش بسیاربسیار بالا (ملاک تعداد تماشاگر فیلم میباشد) اکران شد .
جالبه که دراکثر لیستهای فیلمهای دفاع مقدس ذکری ازآن نیست وآنرا جزو فیلمهای صرفا حادثه ای می آورند درصورتی که بعد ها در چند فیلم دفاع مقدس مشابه همین موضوع فیلم جنگی ساخته شده است . داستان فیلم ازاین قراراست که گروهی از زندانیان عادی درپیروزی انقلاب اسلامی از زندان فرار میکنند و برای خارج شدن از کشور دریک روستای مرزی اقامت میکنند و با سید یعقوب آشنا میشوند که وی میکوشد آنها را از رفتن به کشوردیگر منصرف کند و پس از تجاوز ارتش بعثی عراق به خاک ایران وآن روستا این گروه تحت تاثیر سید یعقوب و اهالی روستا به همراه آنان با دشمن مقابله میکنند و همگی این گروه شهید میشوند وآن روستا نجات پیدا میکند .
فیلم مرز (اولین فیلم بلند جنگی اکران شده دراین سال) بکارگردانی جمشید حیدری و نویسنده و فیلمنامه سیروس الوند و فیلمبرداری علی صادقی و موسیقی متن از منصور تهراتی و تهیه کننده هادی مشکوه” و با بازی سعید راد – داود رشیدی – آهو خردمند – در ژانرجنگی حادثه ای ساخته شد وهمه عوامل اصلی آن ازهنرمندان قبل از انقلاب اسلامی بودند . خلاصه داستان آن : اهالی یک روستای مرزی با نزدیک شدن نیروهای ارتش دشمن بعثی عراق به روستا توسط یک استوار اخراجی ارتش جمهوری اسلامی ایران آموزش نظامی داده میشوند وبه اتفاق آن استوار بسوی مرز حرکت میکنند و در نبرد با دشمن متجاوز پیروز میشوند . خوشبختانه روی این فیلم حساسیت بسیار کم بود ودر همان سال اکران شد و جزو پر فروشترین فیلمهای بلند جنگی در دهه اول آن میباشد و نیز جزو لیست فیلمهای بلند دفاع مقدس قرار دارد .
۲ – ۱۳۶۱ – سومین فیلم به نام عبور از میدان مین بکارگردانی و فیلمنامه جواد طاهری و فیلمبرداری فرج حیدری و انتخاب موسیقی متن روبیک منصوری تهیه کننده محمد هاشم سبوکی با بازی سعید راد و مجید مظفری در ژانر جنگی حادثه ای بود وعوامل اصلی آن هنرمندان قبل ازانقلاب بودند . این فیلم در۱۳۶۲ اکران شد .
اولین فیلم خانوادگی جنگی به نام رهایی بکارگردانی رسول صدرعاملی و فیلمنامه رسول صدرعاملی و فریدون جیرانی و فیلمبرداری علی مزینانی و موسیقی متن محمد رضا علیقلی با بازی داود رشیدی – نیمی ازعوامل اصلی آن هنرمندان بعد از نقلاب هستند . محصول وزارت ارشاد اسلامی . درسال ۱۳۶۲ اکران شد .اولین فیلم اجتماعی با موضوع جنگ به نام کیلومتر ۵ بکارگردانی و فیلمنامه حجت الله سیفی و فیلمبرداری اصغر مبرهنی میباشد که نیمی ازعوامل اصلی آن هنرمندان قبل از انقلاب بودند با بازی هدایت الله نوید و افسانه بایگان و محصول وزارت ارشاد اسلامی . این فیلم نیز در۱۳۶۲ اکران شد .
۳ – ۱۳۶۲ – از این به بعد عوامل اصلی اکثر فیلمها هنرمندان بعد از انقلاب اسلامی میباشند . فیلم نینوا بکارگردانی و فیلمنامه رسول ملا قلی پور و فیلمبرداری فرامرز باصری با بازیگران غیرحرفه ای . محصول کمیته های انقلاب اسلامی . درسال ۱۳۶۳ اکران شد .فیلم آوای غیب کارگردان و فیلمنامه سعید حاجی میری و فیلمبرداری کمال تبریزی و بازیگران غیرحرفه ای محصول صدا و سیمای جمهوری اسلامی .
فیلم دیار عاشقان بکارگردانی و فیلمنامه حسن کاربخش و فیلمبرداری مسعود صدیق و موسیقی متن کامبیز روشن روان با بازی محسن صادقی و پرویز پرستویی برنده سیمرغ بلورین نقش دوم مرد از دومین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۲) و برنده جایزه ویژه هیات داوران برای حسن کاربخش – محصول وزارت ارشاد اسلامی . در سال ۱۳۶۳ اکران شد .فیلم یاد کارگردان و فیلمنامه عباس شیخ بابایی و فیلمبرداری ایرج محمودی و موسیقی متن محمد رضا علیقلی وبازیگران غیرحرفه ای محصول وزارت ارشاد اسلامی (اداره کل ارشاد همدان) . در سال ۱۳۶۳ نمایش داده شد .فیلم پیشتازان فتح کارگردان و فیلمنامه ناصر مهدی پور وفیلمبرداری حسن رحمانی وفرامرز بیگدلی و بازی پرویز پرستویی محصول وزارت ارشاد اسلامی . اکران درسال ۱۳۶۳ .
۴ – ۱۳۶۳ – فیلم حماسه مهران کارگردان و فیلمنامه حمید طاهریان و فیلمبرداری جمشید الوندی و موسیقی متن مجتبی میرزاده و بازی حسین ملکی و روح انگیز مهتدی محصول استانداری ایلام . متاسفانه این فیلم تاکنون به نمایش عمومی درنیامده است . فیلم پایگاه جهنمی کارگردان و فیلمنامه و تهیه کننده اکبر صادقی با فیلمبرداری فریدون قوانلو وانتخاب موسیقی متن روبیک منصوری و بازی فرامرز قریبیان – جمشید هاشم پور – علی محزون – زکریا هاشمی – عوامل اصلی همگی از هنرمندان قبل از انقلاب بودند . در ژانر جنگی حادثه ای و در سال ۱۳۶۴ نمایش داده شد .فیلم زنگ اول کارگردان نظام فاطمی فیلمنامه شاپور قریب و فیلمبرداری رضا مجاوری تهیه کننده سید محسن وزیری با بازی جلال مقامی و محبوبه بیات – عوامل اصلی فیلم از هنرمندان فبل از انقلاب بودند . سال نمایش ۱۳۶۴ . فیلم پرچمدار کارگردان و فیلنامه شهریار بحرانی و فیلمبردار عباس سلیمانی با بازیگران غیرحرفه ای – سال نمایش ۱۳۶۴ .
فیلم همه فرزندان من کارگردان زاون قوکا سیان و فیلنامه پرویز نوایی وفیلمبرداری مجتبی رحیمی – با بازی یدالله شیراندامی و محبوبه بیات – محصول شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی – سال نمایش ۱۳۶۴ از تلویزیون . فیلم گورکن کارگردان محمد رضا هنرمند فیلمنامه محسن راستانی و فیلمبرداری همایون پای ور با بازی فرج الله سلحشور محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درسال ۱۳۶۴ اکران شد . فیلم ما ایستاده ایم کارگردان و فیلمنامه اکبر حر و فیلمبرداری محمد امینی با بازی اصغر همت – محصول وزارت ارشاد اسلامی .فیلم عقابها بکارگردانی و تدوین سامویل خاچیکیان و فیلمنامه محمد رضا یوسفی و فیلمبرداری علی مزینانی و موسیقی متن مجید انتظامی و تهیه کننده علی و منصور مزینانی با بازی سعید راد – جمشید هاشم پور و رضا رویگری – اکثرعوامل اصلی آن ازهنرمندان قبل از انقلاب بودند ودر ژانر جنگی حادثه ای ساخته شد واز پرفروشترین فیلمهای بلند جنگی دهه اول میباشد . سال نمایش ۱۳۶۴ .فیلم عقود کارگردان و فیلمنامه علی اصغر شادروان – فیلمبردار منوچهر حقانی پرست و موسیقی متن سید حسام الدین سراج و بازی تاجبخش فناییان – محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات . فیلم سرباز کوچک کارگردان سعید بخشعلیان و فیلمنامه سید علیرضا سجاد پور و فیلمبرداری محمد درمنش با بازیگران غیرحرفه ای – محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات .
۵ – ۱۳۶۴ – فیلم بلمی به سوی ساحل کارگردان و فیلمنامه رسول ملا قلی پور و فیلمبرداری رضا رضی و موسیقی متن محسن نفر – با بازیگران غیرحرفه ای . محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات . فیلم ستاره دنباله دار کارگردان و فیلمنامه سیروس کاشانی نژاد و فیلمبرداری فیروز ملکزاده با بازی جمشید مشایخی – فخری خوروش جعفر والی – محمد علی کشاورز – علی محزون و اکبر زنجانپور – در ژانر جنگی حادثه ای . (البته تولید آن سال ۱۳۶۱ میباشد که به دلایلی تا سال ۱۳۶۴ طول کشید) – محصول بنیاد مستضعفان – درسال ۱۳۶۵ اکران شد .فیلم پلاک کارگردان ابراهیم قاضی زاده و فیلمنامه مجتبی متولی و موسیقی متن مجید انتظامی با بازی حسین گیل و مصطفی طاری – ژانرجنگی حادثه ای – محصول فرهنگ فیلم – اکران در سال ۱۳۶۵ .
۶ – ۱۳۶۵ –فیلم پرواز در شب کارگردان و فیلمنامه رسول ملا قلی پور و فیلمبردار رضا رضی و موسیقی متن محمد رضا علیقلی – با بازی فرج الله سلحشور و تاجبخش فناییان محصول مرکز گسترش سینمای تجربی وزارت ارشاد اسلامی – برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم ونیزسیمرغ بلورین بهترین جلوه های ویژه کار علی رستگار از پنجمین جشنواره فیلم فجر(۱۳۶۵) – سال نمایش ۱۳۶۶ .فیلم گذرگاه کارگردان و فیلمنامه شهریار بحرانی و فیلمبرداری همایون پای ور و موسیقی متن مجید انتظامی با بازیگران غیرحرفه ای – ژانر جنگی حادثه ای –محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات . فیلم پرفروش بلند جنگی دردهه اول میباشد .سال نمایش ۱۳۶۶ .
فیلم باشو غریبه کوچک کارگردان و فیلمنامه بهرام بیضایی و فیلمبردار فیروز ملکزاده با بازی سوسن تسلیمی و پرویز پورحسینی –محصول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان – فیلم تا ۴ سال بعد اجازه نمایش نگرفت و در۱۳۶۹ اکران شد . این فیلم در ژانر اجتماعی است که موضوع آن درحاشیه جنگ میباشد .
فیلم مقاومت بکارگردانی احمد نیک آذر و فیلمنامه مجتبی متولی و عبدالله باکیده با بازی هادی اسلامی و ایرج طهماسب محصول سازمان سینمایی پیام در ژانر جنگی حادثه ای –اکران در ۱۳۶۶ .
۷– ۱۳۶۶ – فیلم کانی مانکا بکارگردانی و فیلمنامه سیف الله داد و فیلمبرداری جمشید الوندی وموسیقی مجید انتظامی و بازی فرامرز قریبیان – (موضوع آن درمورد عملیات هوا نیروز درجبهه های جنگ میباشد) – از پرفروشترین فیلمهای بلند جنگی در دهه اول میباشد . جایزه هیات داوران ششمین جشنواره فیلم فجربه سیف الله داد اهدا شد و نیز جایزه سیمرغ بلورین به روح الله امامی برای تدوین فیلم و به محمد رضا شرف الدین برای جلوه های ویژه (جلوه های میدانی) – در گونه (ژانر) جنگی حادثه ای ساخته شد .
محصول هدایت فیلم . درسال ۱۳۶۷اکران شد. فیلم ویزا کارگردان و فیلمنامه بهرام ری پور و فیلمبرداری محمود کلاری و موسیقی متن بابک بیات با بازی ایرج راد و جهانگیر الماسی
و جمیله شیخی – این فیلم در ژانر اجتماعی با موضوع جنگ میباشد . تهیه کننده بهرام ری پور .فیلم پرستار شب بکارگردانی محمدعلی نجفی وفیلمنامه کیهان رهگذر و فیلمبرداری محمد رضا شریفی و موسیقی متن فرهاد فخرالدینی با بازی مهناز افضلی و محمود بی غم –برنده سیمرغ بلورین موسیقی متن از ششمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۶) – محصول تعاونی سیمرغ و بنیاد مستضعفان .
۸ – ۱۳۶۷ – فیلم دیده باناولین فیلم بلند جنگی ابراهیم حاتمی کیا (کارگردان و فیلمنامه نویس) (اولین فیلم بلند حاتمی کیا به نام هویت درسال ۱۳۶۵ ساخته شد) – دیده بان با فیلمبرداری محسن ذوالانوار و موسیقی متن سید محمد میرزمانی با بازیگران غیرحرفه ای -جایزه ویژه هیات داوران هفتمین جشنواره فیلم فجر(۱۳۶۷) برایابراهیم حاتمی کیا – محصول بنیاد سینمایی فارابی .فیلم افق کارگردان و فیلمنامه رسول ملاقلی پور با فیلمبرداری همایون پای ور وفیلمبرداری زیرآب حسن وحسین سلطانی و محمدرضا موسایی و موسیقی محمد رضا علیقلی وبازی جهانبخش سلطانی و جواد هاشمی – محصول بنیاد سینمایی فارابی . ازپرفروشترین فیلمهای بلند جنگی است که در ژانر جنگی حادثه ای ساخته شد .
فیلم انسان و اسلحه کارگردان و فیلمنامه مجتبی راعی و فیلمبرداری محمد درمنش و موسیقی محمد رضا علیقلی با بازی فرج الله سلحشور – محصول مرکز گسترش سینمای تجربی و نیمه حرفه ای . وبرنده سیمرغ بلورین جلوه های ویژه (جلوه های میدانی) محمد رضا شرف الدین و مهدی شعرانی نجاتی از هفتمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۷) .
فیلم روزنه کارگردان جمال شورجه و فیلمنامه دکترحسین یعقوب پور با فیلمبرداری جمشید الوندی و بازی اصغر محبی و فرامرز صدیقی محصول گروه فیلم وسریال شبکه ۱ سیمای جمهوری اسلامی . فیلم عبور کارگردان و فیلمنامه کمال تبریزی با فیلمبرداری سعید حاجی میری و موسیقی سید محمد میرزمانی با بازیگران غیرحرفه ای محصول واحد جنگ شبکه ۱ سیمای جمهوری اسلامی . فیلم عروسی خوبان کارگردان وفیلنامه و تدوین محسن مخملباف وفیلمبرداری علیرضا زرین دست وموسیقی بابک بیات و بازی محمود بی غم و رویا نونهالی برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر اول زن ازهفتمین جشنواره فیلم فجر(۱۳۶۷)- این فیلم اولین فیلم انتقادی جنگ میباشد – محصول بنیاد مستضعفان .
۹ – ۱۳۶۸ – فیلم الماس بنفش کارگردان و فیلمنامه رحیم رحیمی پور با فیلمبرداری علیرضا زرین دست و موسیقی مجید انتظامی و بازی جهانبخش سلطانی و جواد هاشمی – محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات و هوانیروز اصفهان و اداره کل ارشاد اصفهان . فیلم درجستجوی قهرمان کارگردان حمید رضا آشتیلنی وفیلمنامه سید مجید امامی و فیلمبرداری محمد درمنش با بازی مجید مجیدی –محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات . فیلم مهاجر کارگردان و فیلمنامه ابراهیم حاتمی کیا – فیلمبردار محمد تقی پاک سیما – موسیقی متن کریم گوگرد چی – با بازیگران غیرحرفه ای – برندهسیمرغ بلورین بهترین فیلم و موسیقی متن کریم گوگرد چی و جلوه های ویژه اصغر پورهاجریان و صداگذاری محسن روشن و برنده دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه از هشتمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۸) – محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات .
فیلم آخرین پرواز کارگردان و فیلمنامه احمد رضا درویش با فیلمبرداری اصغر رفیعی جم و موسیقی مجید انتظامی با بازی فرامرز صدیقی – محصول بنیاد مستضعفان – برنده سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه ولباس مجید میرفخرایی از هشتمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۸) –و بهترین کارگردان بعنوان ساخت اولین فیلم بلند درهشتمین جشنواره فیلم فجر – اکران در سال ۱۳۷۰٫ یلم باغ سید کارگردان و فیلمنامه محمد رضا اسلاملو و فیلمبرداری مرتضی پورصمدی و با بازی محرم زینال زاده و رویا نونهالی –تهیه کننده ناصر حاجی حسینلو (شفق) . اکران درسال ۱۳۷۰ .
۱۰ – ۱۳۶۹ –فیلم چشم شیشه ای کارگردان و فیلمنامه حسین قاسمی جامی با فیلمبرداری محسن ذوالانوار و موسیقی متن مجیدانتظامی و بازی جواد هاشمی – برنده سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری و میکس به محسن روشن ازنهمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۹) محصول حوزه هنری سازمان تبلیغات . فیلم تویی که نمی شناختمت کارگردان و فیلمنامه ابراهیم سلطانی فر با فیلمبرداری اسفندیار شهریاری با بازیگران غیرحرفه ای –محصول گروه تلویزیونی شاهد – جایزه دیپلم افتخار بهابراهیم سلطانی فر درنهمین جشنواره فیلم فجر(۱۳۶۹) . فیلم درمسلخ عشق کارگردان و فیلمنامه کمال تبریزی وفیلمبردار محمد رضا شریفی با بازی محمود بی غم و حسین یاری – محصول گروه تلویزیونی شاهد .
فیلم پرواز درنهایت کارگردان و فیلمنامه محمد مهدی عسگرپور و فیلمبردار محمد داودی وموسیقی متن محمد رضا علیقلی با بازیگران غیرحرفه ای . تهیه شده با همکاری مرکز گسترش سینمایی تجربی ونیمه حرفه ای . فیلم عملیات کرکوک کارگردان و فیلمنامه جمال شورجه با فیلمبرداری غلامرضا آزادی و موسیقی متن محمد رضا علیقلی با بازی محرم زینال زاده و جهانبخش سلطانی – در گونه (ژانر) جنگی حادثه ای – محصول بنیاد مستضعفان . اکران درسال ۱۳۷۰ .
در این مقاله از منابع زیر استفاده شده است :
۱ – کتاب فیلم شناخت ایران – جلد اول (۱۳۶۵ – ۱۳۵۸) غلام حیدری – دفتر پژوهشهای فرهنگی با همکاری فیلمخانه ملی ایران –چاپ اول ۱۳۷۱ .
۲ – مجله فیلم (ماهنامه سینمایی) شماره گان ویژه جشنواره های فیلم فجر اول تا دهم .
۳ – سایت بانک جامع اطلاعات سینمای ایران (سوره سینما) www. Sourehcinema .com
۴ – اطلاعات سینمایی خودم ( از سال ۱۳۴۵ به بعد از علاقه مندان سینما میباشم )
محمد سعید خسروی – دی ماه ۱۳۹۳
دهه اول فیلمهای بلند جنگی (جنگ ایران و عراق) دهه ۶۰ (۱۳۶۰–۱۳۶۹)
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.