سینما و جامعه شناسی سینما

مطالعه سينما با روش های جامعه شناختی عنوان مقاله ای است که به قلم خانم پریسا زه تابیان از مدرسین مرکز آموزش های هنری وسینمایی دارالفنون نگارش و به دو زبان فارسی و انگلیسی با عنوان جامعه شناسی سینما  در ذیل مشاهده می فرمائید .

نگاه جامعه شناسی سینما

سينما يک هنر رسانه ی مدرن است ، سينما در جهان امروز، به عنوان متنی فراگير و گسترده و رسانه ای برای انتقال معانی و دلالت هاست. امروزه مطالعه آثار سينمايی محدود به مطالعه زيبايی شناسانه اين آثار نمی شود و استفاده از روش هايی مانند نشانه شناسی، تحليل روايی متون با تکيه بر دانش حوزه های مختلفی چون زبان شناسی، جامعه شناسی و مردم شناسی، مرسوم شده اند.

سینمای امروز به مثابه رسانه

يک اثر سينمايی درعين حال که مي تواند اثر هنری قلمداد شود، همچنين به شکل قدرتمند قادر است يک رسانه نيز باشد. منظور از رسانه به طور کلی ان چيزی است که محتوايی را از جايی به جايی ديگر و به شکلی گسترده منتقل می کند .پس سينما حامل و همچنين ناقل محتوا است.
سينما ، به خصوص سينمای اجتماعی ، تصويری از يک طبقه اجتماعی را به طبقه ديگرعرضه می کند و اين يعنی هنجارها و ارزش ها و باورهای گوناگونی را که مختص به گروه يا طبقه اجتماعی خاص است برای ديگر افراد جامعه عيان می کند و از اين طريق باعث گفتگو و درک متقابل اين گروه ها از يکديگر می شود.

رسوب سینما در سایر رشته ها

سينما هنری است که با رشد تکنولوژی پيشرفت داشته و در همه رشته های هنری رسوب کرده است .و بسيار قدرتمند است.

جمله معروف لنین درباره سینما

لنین در اين باره ميگويد:اگر سينما، با ما باشد و تمام ارتش های دنيا، در رو به روی ما، در نهايت ما پيروز خواهيم شد. اين نشان بر اهميت و قدرت نفوذ سينما دارد.

سينما وانتقال فرهنگ 

سينما به عنوان ابزاری قدرتمند و ارزشمند در انتقال فرهنگ های اصيل و اسلامی، نقش مهمی ايفا می کند. هنر گسترده ای که به تمام ابعاد هنری، فرهنگی، دينی، سياسی و… می پردازد و با اثرگذاری بر روی بيننده، نقش بسزايی در پرورش آن ها دارد .فيلم سازان ايرانی همواره سعی دارند فيلم های خود را بر پايه ارزش های اسلامی و ايرانی توليد کنند.

هر چند سينما دارای فراز و فرود زيادی بوده است اما همچنان جايگاه خود را حفظ کرده است و بين عموم مردم محبوبيت دارد و درحال حاضر سينما دارای جايگاه ويژه ای در دنيا می باشد.

تاثیرات متقابل جامعه شناسی سینما

توانایی های ذاتی وسايل ارتباطی در جريان سازی های فرهنگی و سياسی، اثرگذاريشان بر شيوه های رفتاری و سليقه های عمومی و جايگاه آنها به عنوان منبعی اصلی و مـسلط بـرای ارائه تـصاوير ذهنی از واقعيتها، ارزش ها و هنجارهای اجتماعی غيرقابل انکار اسـت. رسانه ها مانند واسطه های در روابط اجتماعی نقش خود را ايفا می نمايند و قادرند در سطحی وسيعتر و مدت زمانی طولانی تر با مـردم ارتـباط بـرقرار کرده و تأثير اوليه مدرسه، خانواده و مذهب و امثال آن را بر افراد تحت شـعاع قرار دهند.

روایت و مولفه های آن در سینما و تلویزیون

تاثير فيلم برتماشاگر 

محتوای فيلم می تواند تماشاگر رادر حالتی مثل خواب مصنوعی قرار دهد به طوری که اگر حوادث نمايش داده شده در فيلم در محيط واقعی روی دهد ،واکنش های خفيف تری را برمی انگيزد ،يا شايد چنان عکس العمل هايی به همراه نداشته باشد .البته اين تاثيرات روی تمام افراد يکسان نيست . موقعيت ومشخصات تماشاگر هنگام تماشای فيلم از يک سو ، وجنبه فنی و مضمون فيلم عوامل دوگانه ای هستند که بايد در توجيه ونوع تاثير پذيری تماشاگر در نظر داشت .به هرحال فيلم بيشترين تاثيررا روی گروه کودک ونوجوان وافراد کم دانش می گذارد

برای يک فيلمساز اجتماعی، و جامعه شناسی سینما، پس از مشاهده بی واسطه جامعه ،هيچ موهبتی ارزشمندتر از تحقيقات ،آمارها وپژوهش ها نيست که از سوی متخصصان جامعه ارايه می شوند . از طرف ديگر جامعه شناسان نيز اگر کار خودرا به درستی انجام داده باشند ،يعنی به جای پرداختن به مساله نماها به مسايل واقعی جامعه پرداخته باشند،می توانند به درستی مشاهده کنند که بدون شک بخشی از دستاوردهايشان در اثار سينمايی حضور خواهد داشت وبه شکلی ،عمومی ودرقالب درام،به جامعه نشان داده می شود .يکی از مشکلات فيلمسازان ايرانی همين است که نمی توانند پيوندروشنی باجامعه دانشگاهی علوم انسانی ونتايج تحقيقات ان ها برقرار کنند

تاثير فيلم برکودکان و افراد جامعه 

جامعه شناسی سینما تاکید دارد که شدت تأثير فيلمها بر كودكان از آ ن جهت است كه برای كودك ، فيلم چيزی جز واقعيت نيست. به عبارتی كودك برای فيلم ها جنبه تصوری و خيالی قايل نيست. از نظر او آنچه كه می بيند جزئی از زندگی واقعی است. خصوصاً هنگامی كه محتوای فيلم برای كودك جذاب و دارای كشش باشد. مثل فيلمهايی كه پر است از حركات دفاعی يا ورزش های رزمی برا ی پسران! اينجاست كه كودك غرق تماشای فيلم می شود و آنچنان در فضای حركات و حتی نوع لباس بازيگر متمركز می شود كه وجود خود را از ياد می برد و همراه و همپای هنرپيشه ايفای نقش می كند. شخصيت بازيگر را می پذيرد و چنان در قالب نقش هنرپيشه فرو می رود كه انگار هر اتفاقی برای هنرپيشه می افتد برای خود او روی داده است. بدين سبب همراه با بازيگر شاد می شود، غمگين می شود، مضطرب و پريشان در حوادث می ماند وخلاصه اين كه كودك در ذهن خود و گاه در عمل، فيلم را بازی می كند. بسياری اوقات بزرگسالان نيز  به طور غير ارادی تحت تأثير فيلم، حركت های فيزيكی بازيگر آن را تقليد می كنند و مسلم است كه با جذاب تر شدن محتوا، عمق تأثير فيلم بر افراد شدت می گيرد. نمونه بارز اين مدعا هنگامی است كه هنرپيشه در فيلم سيگاری روشن می كند و به دنبال او، بيننده نيز، با تقليد آنی از حركات و سلوك هنر پيشه به صورت ناخودآگاه و غيرارادی، سيگاری روشن می كند.

با نگاه جامعه شناسی سینمایی می توان گفت مطالعه ی سينما با رويکرد اجتماعی فرهنگی،سهم بسزايی در شناخت ما دارد. مخاطره دوری سينما از جامعه شناسی نسبت به ساير هنرها بيشتر است چرا که سينما به دنبال مخاطب عام است و شانس اقتصادی و اعتباری اش با توده ی مردم است لذا هر چه به عينيت و لحظه های مخاطبش نزديک تر باشد تعامل بيشتری  با مخاطب برقرار می کند. .

متاسفانه هنوز سينما در نگاه مردم به عنوان يک تفرجگاه و محلی برای گذراندن و صرف اوقات فراغت می باشد و هنوز راه درازی در پيش رو داريم تا به اکثريت تفهيم کنيم که صنعت سينما و فيلم نوعی آموزش است و به نوعی انعکاس زندگی روزمره ، فرهنگ و اجتماع گذشته، حال و آينده است. پیوند جامعه شناسی سینما با مخاطبان وفعالان سینمایی کشور اجتناب ناپذیر است.

این مقاله کوشیده است تا به عنوان مقدمه ای کوتاه برای آغاز پژوهش های کاربردی در حوزه جامعه شناسی سینما، پژوهشگران و صاحب نظران را به توجه بیشتر براین حوزه ترغیب نماید. بدون شک شناخت آسیب ها و فرصت ها در جامعه شناسی سینمای ایران می تواند منتج به راهکارهایی شود که نتیج ارزشمندی خواهد داشت. لذا برگزاری جلسات هم اندیشی فعالان حوزه پژوهش و جامعه شناسی سینماگران و مدیران سینمایی توصیه می شود.

پریسا زه تابیان |Parisa Zeh Tabian

Parisa Zeh Tabian

 Parisa Zeh Tabian is now a lecturer
They work as teachers in Darolfunun art and cinematography center.
Senior expert in educational technology
Lecturer in the field of film production and the comprehensive course of professional content production

جامعه شناسی سینما

Study of cinema by sociological methods

Cinema is a modern media art, cinema in today’s world is an all-encompassing text and a media for conveying meanings and implications. Nowadays, the study of cinematic works is not just limited to the aesthetic study, and the use of methods are becoming common such as semiotics, narrative analysis of texts based on knowledge of various fields such as linguistics, sociology, and anthropology.

A cinematic work can be considered as an artwork and also be a powerful media. Media in general means something that transports content from one place to another in a broad way. So cinema is the content carrier. Cinema, especially social cinema, presents an image of one social class to another one and This means that it reveals various norms, values, and beliefs that are specific to a particular social group or class to other members of society and In this way, it causes dialogue and mutual understanding between these groups.

Cinema is an art that has advanced with the growth of technology and has settled in all fields of art and it is very powerful.

There I quote that says “If the cinema is with us and all the armies of the world are facing us, we will eventually win”

cinema

Cinema

Cinema plays an important role as a powerful and valuable tool in transmitting authentic and

Islamic cultures. Extensive art that deals with all artistic, cultural, religious, political and …dimensions and by influencing the viewer, plays a significant role in cultivating them. Iranian filmmakers always try to produce their films based on Islamic and Iranian values.

Although the cinema had many ups and downs, it still retains its position and is popular among the general public and now cinema has a special place in the world.

The inherent capabilities of the media in cultural and political currents, their influence on public behaviors and tastes, and their position as the main and dominant source for presenting mental images of social realities, values, and norms are undeniable. All media play their role as intermediaries in social relations and they are able to communicate with people on a larger scale and for a longer period of time and overshadow the initial impact of school, family, religion.

The effect of the film on the audience

The content of the film can put the viewer in a state like artificial sleep, so that if the events shown in the film take place in a real environment, it will provoke milder reactions or maybe doesn’t have such a reactions. Of course, these effects are not the same for everyone. On the one hand, the position and characteristics of the spectator while watching the film, the technical aspect and the content of the film are dual factors that must be considered in the justification and the type of influence of the spectator. However, the film has the greatest impact on children and adolescents and people with little knowledge. For a social filmmaker, after seeing society directly, there is no more valuable gift than the research, statistics and research provided by community experts.

On the other hand, if sociologists have done their job properly, that is, they have dealt with the real problems of society instead of dealing with the problems of views, they can observe that some of their episodes will be in the movie without any doubt and in a public way and form of drama is shown to the society. One of the problems of Iranian filmmakers is that they cannot connect with the academic community of humanities and their research results.

The impact of the film on children and the society

The intensity of the effect of films on children is due to the fact that for the child, the film is just reality. The child does not consider films as imaginative. For them, what they see is part of real life, especially when the content of the film is appealing to the child like movies that are full of defensive moves for boys. This is where the child becomes immersed in watching the film and so focused of movement and even the type of costume of the actor that he forgets his existence and plays a role along with the actor. He accepts the actor’s character and immerses himself in the role of an actor as if everything that happens to the actor has happened to him. Because of this, he get happy with the actor, he get sad, he remains anxious and disturbed in the events, and totally the child plays the film in his mind and sometimes in action.

Many times, adults also involuntarily imitate the physical movements of the actor under the influence of the film, and it is certain that as the content becomes more attractive, the depth of the film’s impact on people intensifies. A clear example of this claim is when the actor lights a cigarette in the film, followed by the viewer, who instinctively and involuntarily imitates the smoker by imitating the movements and behavior of the artist.

Studying cinema with a socio-cultural approach has a great contribution to our knowledge. . The danger of cinema’s distance from sociology is greater than other arts because cinema seeks a general audience and its economic and credit chance is with the masses, so the closer it is to the objectivity and moments of its audience, the more it interacts with the audience.

Unfortunately, cinema is still seen by people as a place of recreation and leisure. And we still have a long way to go to make it clear to the majority that the film and film industry is a kind of education and a kind of reflection of daily life, culture and society of the past, present and future.