تدوین فیلم امپکس AMPEX ازآغاز تا 2018 میلادی

تدوین فیلم امپکس AMPEX 

تدوین فیلم امپکس AMPEX نامی درخشان در ضبط صدا و ویدیو با نوارمغناطیسی و تجهیزات

آشنایی با سیستم های تدوین فیلم امپکس موضوعی است که به آن خواهیم پرداخت.این مقاله، توسط استاد محمدسعید خسروی مدرس تدوین و عضو هیئت علمی دارالفنون نگارش شده است. این مقاله توضیحات کاملی در خصوص دستگاه های تدوین فیلم امپکس AMPEX و همچنین سایر تولیدات این شرکت به مخاطب ارائه می دهد.

محمد سعید خسروی

استاد خسروی بازنشسته سازمان سینما و تلویزیزون ایران است و تجارب  بیش از نیم قرن  خود را در حوزه تدوین و جلوه های ویژه فیلم به هنرجویان انتقال می دهد.

تدوین فیلم امپکس AMPEX

در حقیقت  AMPEX نام کمپانی یا شرکتی است که تجهیزات ضبط صدا و ویدئو با نوار مغناطیسی را تولید می کرد. تعدادی دستگاه تدوین فیلم امپکس AMPEX به صداو سیمای ایران  فروخته شد و تا سال ها مردم در تیتراژ فیلم ها با خواندن تدوین فیلم امپکس تصور می کردند AMPEX نام واحدی تخصصی است و واحدی بنام امپکس در صدا و سیما وجود دارد. آنچه در ادامه مشاهده می فرمائید توضیحاتی درخصوص سیستم تدوین فیلم امپکس AMPEX است.

استودیوصدا وTV دراستاندارد پخش جهانی رادیو وتلویزیون(broadcasting)

(Audio Tape Recorder = ATR  & Video Tape Recorder = VTR)

و نیز تکنولوژی ضبط و ذخیره دیتا (Data System Technology = DST)

امپکس نوارهای صدا و ویدیویی مربوط به دستگاههای خود را نیزتولید می کرد

شرکت الکتریکی وساخت امپکس(Ampex Electric and Manufacturing Company)   یا موسسه امپکس Ampex corporation در سال1944 توسط الکساندر ام پونیاتوف در آمریکا تاسیس شد. کلمه امپکس برگرفته از اسم بنیانگذار آن به اضافه EX (برگرفته از کلمه Excellence به معنی عالی )  می باشد.

درسال1948 اولین دستگاه ATR=Audio Tape Recoder ضبط صدا روی نوارمغناطیسی به عرض یک چهارم اینچ ( نوار ربع اینچ – هر اینچ 2/54 سانتی متر)  با یک هد صدا ( یک کانال صدا – صدای مونو ) و با نام مدل 200 A را عرضه کرد. نوار آن داخل حلقه و حرکت نوار  به داخل حلقه بعد (Reel to Reel / Open  Reel  )  انجام می شد.

تدوین فیلم شرکت امپکس

در سال 1950  اولین دستگاه  قابل حمل (portable پرتابل به فرانسه) ضبط روی نوار صدا با همان مشخصات بالا به نام مدل 500 را ارائه داد.

درسال1952 اولین دستگاه ضبط صدای فیلم روی نوارمغناطیسی حاشیه فیلم.

درسال1953 اولین دستگاه ضبط صدای استریو(ضبط دوکانال صدا- دو هدصدا-

دوصدای مختلف- دوترکTrackصدا– دوباند صدا) برروی نوارمغناطیسی ربع اینچ.

ضبط صوت امپکس با1 هد صدا مدل 200 A

ضبط صوت امپکس با 2 هد صدا (استریو)

درسال1954 اولین دستگاه ضبط صدای4 باند(4 صدای مختلف) برای فیلمهای سینما اسکوپ و6 باند(6 صدای مختلف)صدای دالبی ساراند برای فیلمهای70 میلی متری بر روی نوار مغناطیسی نیم اینچ  با نام سیستم Todd – Ao را عرضه کرد.

در سال 1956 اولین دستگاه VTR ( vider tape recorder )  ضبط ویدیو

(تصویرتلویزیونی) برروی نوارمغناطیسی magnetic tape دو اینچ (5 سانتیمتر) و

سیستم هد ضبط ویدیو چهار تایی (کوآدرا پلکس Quadraplex video head )

یا سیستم کوآد- نوار ازمقابل یک استوانه دوار با 4 هد ویدیویی عبور میکرد. تصاویر بصورت سیاه و سفید و دارای هد صدا – با نام مدل VR – 1000 را عرضه کرد.

درسال 1959 اولین VTR ضبط ویدیوی رنگی با نوار”2 (2 اینچ) را ارائه داد.

درسال 1961 اولین VTR با سیستم هلیکال اسکنHelical Scan   یا هلیکال (مارپیچی – حلزونی)  با نوار 2 اینچ  –  نوار دور  یک استوانه دوار دارای  هد ضبط ویدیو قرار می گرفت – با نام مدل  VR – 66 را عرضه کرد.

درسال 1961 ابزار دستی ادیت نوار ویدیو (Splicer video 2” چسباندن دو لبه نوار”2) را ارائه داد. ابتدا با playکردن نوار”2 محل موردنظر را پیدا وبا قیچی برش میدادند سپس دولبه نواررا چسبکاری میکردند وبعد دراسپلایسر با دیدن محل

اتصال لبه دو نوار ازطریق دوربین چشمی و تنظیم دولبه  آنها را بهم می چسباندند.

در سال1963 اولین VTR کوآد با نوار”2 اینچ  مجهز به سیستم electronic video editing   ادیت روی خود VTR  با روش اینسرت ( داخل کردن  insert) و اسمبل ( پشت سرهم ردیف کردن assemble ) را  با نام EDITEC عرضه کرد.

درسال1964 دستگاه VTR  ضبط ویدیو رنگی با نوار2 اینچ خود را ارتقاء داد به نام سیستم رنگی High Band(کیفیت بالای رنگی) و مدلVR 2000  عرضه کرد.

درسال 1965 اولین دستگاه VTR با نوار 1 اینچ  و سیستم هلیکال به نام فرمت

تیپ آ (VTR – Type A  ) خود را عرضه کرد.

درسال 1965 اولین دوربین تصویربرداری (TV Camera) آنالوگ ( روش قبل

از دیجیتال ) بصورت استودیویی و منوکروم (سیاه وسفید) را عرضه کرد.

درسال1966 امپکس اولین دستگاه ضبط ویدیو سیاه وسفید روی صفحه دیسک  Disc Recorder Videoوپخش فوری آن بصورت حرکت آهستهSlowMotion

خود را با نام مدلHS 100  عرضه کرد. دستگاه کنترل سرعت  جداگانه داشت. این

دستگاه هربار 20 ثانیه ضبط می کرد.

درسال 1967 دستگاه HS ضبط ویدیو روی دیسک با پخش فوری خودرا ارتقاء داد. مدت ضبط را به30 ثانیه افزایش داد وآنرا مجهز به ضبط ویدیوی رنگی کرد وبا نام مدل HS 200 ارائه داد.(تصویر زیر)

درسال 1967 اولین دستگاه (دک deck)  ضبط صوت استریو با نوارکاست با نام Micro 85 را عرضه کرد.

درسال 1967 اولین VTR کوآد با نوار2 اینچ پرتابل خود را  عرضه کرد. به اندازه یک کیف که با کابل به دوربین متصل می شد و در پشت تصویربردار قرار می گرفت. ونام مدل آن VR 3000 بود.

VPR 3000

درسال1967 اولین دستگاه ضبط صدا با نوار1 اینچ وبا 8 هد صدا برای 8 صدای مختلف با نام مدلMM 1000  ارائه داد.

درسال1967 اولین دستگاه ضبط صدا با نوار2 اینچ و با 16هد صدا برای16صدای مختلف با نام مدل MM 1100 ارائه داد.

درسال 1968 اولین دستگاه ضبط صدا با نوار2 اینچ و با 24 هد برای 24 صدای

مختلف با نام مدل MM 1200 ارائه داد.

درسال1969 اولین دستگاه ویدیو فایلsystem Video File information را برای ذخیره الکترونیکی صدا وتصویر بصورت فایل (ذخیره دیتا data ) ارائه داد.

در سال 1970 امپکس شرکت Ampex Records  را برای ضبط  استودیویی صدای خوانندگان و موسیقی و نیز ضبط صدای کنسرت ها تاسیس کرد.

درسال 1970 اولین سیستم آرشیو صدا بصورت رباتیک و خودکار خود را به نام Ampex ACR 25 ارائه داد.

درسال1971بعداز شرکت سونی امپکس نیز دستگاه ویدیوکاست یوماتیک ونوار و دوربین آنراعرضه کرد.دستگاه U–Matic اولیه باکیفیت پایین وبه نام یوماتیکlow band بود وبا نوارکاست به عرض سه چهارم اینچ وسیستم هد هلیکال کار می کرد. دستگاه با نوار کاست را VCR=video cassette recorder می گویند. )در سال 1970سونی دستگاه یوماتیک ودوربین آنرا ابداع کرد وتوسعه آنرا نیزدردست داشت و بعدا کیفیت یوماتیک را ارتقاء داد به نام یوتیکhigh band وسپسSP را ارائه داد(

در سال 1974 دستگاه VTR کوآدرا پلکس 2 اینچ  با سیستم  ادیت خود را ارتقاء داد  و آن را مجهز به سیستم TBC= time base correction کرد  با این روش قادر به پخش ویدیو رنگی هر سه روش تلویزیونی پال PAL– سکام SECAM – ان تی اس سیNTSC شد. نام مدل این دستگاه AVR2 بود.

درسال1976دستگاه VTR فرمت  Type A با نوار 1 اینچ و سیستم هلیکال خود را ارتقاء داد. آنرا به سیستم AST=automatic scan tracking مجهزکرد(سرعت متغیر برای حرکت آهسته slow motion – حرکت تندfast motion  – حرکت برعکس reverse motion و فریم ثابت) و دارای ضبط وپخش ویدیو رنگی ودارای TBC – این دستگاه را با نام  1 اینچ  VPR 1 –  Type C عرضه کرد.

از سال1977 امپکس تمام VTR های خودرا مجهز به سیستم TBC وAST کرد.

درسال1977 اولین دستگاه  ذخیره  تصاویر ثابت دیجیتالECC = electronic)

Still store)  خود را عرضه کرد. تصاویر بصورت فایل ذخیره می شدند.

درسال1978 امپکس اولین سیستم گرافیک ویدیویی با استفاده از قلم الکترونیکی

با نام (Ampex Video Art = AVA) را عرضه کرد.

درسال1978 امپکس دستگاهTYPE C  VPR1 خودرا مجهز به سیستم ادیت کرد و

کیفیت رنگی درهرسه روش پال وسکام وNTSCرا بالا برد وبا نام VPR2B ارائه داد.

در سال 1980 دستگاه VPR 2B خود را با حجم کوچکتر وسبکتر ارائه داد.

درسال1980 اولین دستگاه مجزای ادیت کنترل یا ریموت کنترل با نام TRE-2

خود را عرضه کرد. اتصال این دستگاه  با دو کابل ریموت 9 پین  یکی برای اتصال به دستگاه با حجم کوچکتر  VPR 2B برای پخش ویدیو  و دیگری برای اتصال دستگاه VPR 2B  با حجم کوچکتر برای ضبط و ادیت ویدیو بر روی نوار خالی بود

در سال1980 اولین دستگاه2  VPR پرتابل خودرا با روش هلیکال وبا نوار1 اینچ  با نام VPR 20 ارائه داد. حلقه دارای نوار درزیر وحلقه خالی در روی آن قرارمیگرفت

تدوین فیلم امپکس AMPEX

در سال 1981 اولین دستگاه  سیستم دیجیتالی افکت ها  با نام ADO و یا DVE

(digital video effects) را عرضه کرد.

درسال1982امپکس بعدازشرکت سونی دستگاه بتاکم آنالوگ با نوارکاست نیم اینچ ومدت ضبط روی نوارکاست کوچک 30 دقیقه وکاست بزرگ 60 دقیقه را ارائه داد.

درسال1983 اولین دستگاه VTR هلیکال پرتابل “1 اینچ درفرمت type C با نام VPR 5 را عرضه کرد.

درسال 1983 دستگاه  DCR = digital cassette recorder با نام دیجیتال بتاکم خود را ارائه داد.

درسال 1985 دوربین کم کوردر( Cam Corder = Camera Recorder )   بتاکم خود را ارائه داد. نوارکاست ویدیوداخل دوربین قرارمیگرفت ومیکروفن هم روی دوربین نصب می شد.

درسال 1986 دستگاه بتاکم SP خودرا که همانند بتاکم SP سونی بود ارائه داد.

در سال 1987 ا سیستمEDITOR  200  ACE را عرضه کرد. شامل کامپیوتر و کیبورد و ریموت کنترل افکتها و دستگاهای VTR- 1”  و دستگاه فلاپی دیسک بود.

درسال1988 امپکس به ضبط ویدیودیجیتالVideo Recorder  DVR=Digital بصورت نوارکاست ادامه داد و دستگاه  D 2( یا  VPR200) اولین ضبط ویدیوکاست دیجیتال با روش ویدیوکمپوزیت (ترکیب شده) با نوار کاست سه چهارم اینچ  با مدت30 و90 و200 دقیقه  ضبط را عرضه کرد. این مدل کم کوردر نداشت. (شکل زیر)

(درسال1986 اولین این مدل با نام D1  با روش ویدیو کمپوننت(جدای ازهم) ومدت ضبط روی نوار90 دقیقه ازشرکت سونی با همکاری شرکت BTS عرضه شد ).

تدوین فیلم امپکس AMPEX

درسال1988 دستگاه ویدیو میکسر ( ویدیو سوئیچر) استودیویی خودرا با نام مدل   AVC VISTA   Ampex Video Switcher -عرضه کرد.

درسال 1988دوربین کم کوردر دیجیتال خودرا همانند سونی ارائه داد(شکل زیر)

درسال 1989امپکس اولین دستگاه سرور ویدیویی را با نام  ACR-225عرضه کرد که مبتنی بر نوار کاست سه چهارم اینچ (19 میلیمتر) دیجیتالی با روش D 2 بود. و حاوی 256 کاست کوچک با زمان پخش هرکدام 34 دقیقه (جمعا 145 ساعت) بود. ودارای کامپیوتر برای جستجوی هرنقطه از اطلاعات نوار ویدیویی بود. این دستگاه به علت حجم بزرگ ومصرف بالای برق فقط 10 سال قدمت داشت و با آمدن سرورهای مبتنی بر دیسک سخت منسوخ شد.

درسال1992 امپکس دستگاه ویدیوکاست دیجیتال با نوارسه چهارم اینچ با روش

ویدیو کمپوننت را برای ضبط تصاویر بصورت کیفیت بی نظیر برروی نوار ویدیو با نام  DCT 1700 عرضه کرد (DCT=digital component technology) این مدل کم کوردر  نداشت.

تدوین فیلم امپکس AMPEX

ازسال1992 تمرکز امپکس روی ذخیره سازی انبوه دیجیتال دیتا شد.

درسال1992 امپکس محصول ذخیره سازی انبوه درکامپیوتر را به نام DST عرضه کرد. (digital storage technology) این هارد دیسک قادر است نصف کتابخانه بسیارعظیم کنگره آمریکا را با ظرفیت حدود 6 ترا بایت ذخیره کند.

درسال1995 دو پورت DIS 120 I  &  DIS 160 i برای ضبط data (داده ها) درکامپیوتر را ارائه داد.

درسال 1996 با ارتقاء  سیستم DST خود  مدل DST 812 را ارائه داد  که قادر

است کل کتابخانه  بسیار عظیم کنگره آمریکا را با ظرفیت 8/12 ترا بایت (ترا بایت = هزار گیگا بایت) ذخیره کند. (سرورهای امروزی)

درسال1998 شبکه  تلویزیونی فاکس اولین شبکه ای است که  برنامه های خود را بصورت فایل داده ها در سیستم DST امپکس ذخیره می کند.

تدوین فیلم امپکس AMPEX

تدوین فیلم امپکس AMPEX

درسال1999درذخیره دیجیتالی داده ها با یک مکانیزم پیکربندی دیتا کارتریج های  متصل بهمدیگر وبا روشDST خود ظرفیت تقریبا نامحدود ذخیره دیتا (فایلهای صدا و متن و عکس و فیلم ) را برای آرشیو ایجاد کرد. (سرورهای بسیار بزرگ امروزی)

در سال 2014 شرکت دلتا اطلاعات  با ترکیب امپکس  شرکت Ampex Data  System Corporation را تاسیس کرد.

درسال 2017 امپکس اولین سیستم های هوشمند خود را برای توسعه ویکپارچه

سازی سایبری و امنیت سایبری ورمزگذاری با هوش مصنوعی وبا تاکید بر پلتفرم هوا فضا  با نام AIS = Ampex Intelligent System عرضه کرد.

سال2018درتوسعه AIS خود فناوریBlue خودرابرای امنیت بیشترسایبری ارائه داد

سایر محصولات ساخت امپکس :

تدوین فیلم امپکس AMPEX

تدوین فیلم امپکس AMPEX

تدوین فیلم امپکس AMPEX

دریافت جوایز و افتخارات امپکس :

درسال 2019 فناوری blue Ampex برنده 4 جایزه عالی امنیت سایبری شد.

درسال 2008 امپکس جایزه گرمی* را دریافت می کند.

درسال2005 برای بار دوازدهم جایزه امیEMMY ** را برای اختراع ضبط و پخش

رنگی اسلو موشن  و سایر تغییرات سرعت ویدیو دریافت کرد.  و نیز اعضای تیم

مهندسی امپکس با جوایز یک عمر دستاورد مفتخر شدند.

درسال1994برنده جایزه مانیتور***برای دستگاه نوار دیجیتالDCT 700 می شود.

درسال1990برنده جایزه امی برای دستگاه پخش کننده تجاری ACR 225می شود.

درسال 1989 برنده جایزه امی برای ضبط ویدیو دیجیتالی D 2 می شود.

درسال 1987 برنده جایزه مانیتور برای پردازشگرپیشرفته ویدیو Zeus می شود.

درسال 1986برنده 2 جایزه امی یکی برای پردازشگرپیشرفته ویدیو Zeus و دیگری

برای دستگاه VPR 3  تیپ C هلیکال می شود.

درسال1984 برنده جایزه مانیتور  برای دستگاه VPR 5 و نیز جایزه امی برای همین

دستگاه می شود.

درسال 1983 برنده جایزه مانیتور  برای سیستم ADO و نیز برنده امی برای همین

دستگاه می شود.

درسال 1981 برنده جایزه امی برای دستگاه ESS می شود.

درسال 1977 برنده 2 جایزه امی یکی برای توسعه دستگاه TYPE C ودیگری برای

سیستم AST ویدیویی می شود.

درسال1967برنده جایزه امی برای ضبط ویدیوی رنگی دستگاه VR 2000 می شود.

درسال1960برنده جایزه اسکار آکادمی علوم وهنرهای تصاویر متحرک برای موفقیت

های فنی امپکس می شود.

درسال 1957 برنده جایزه امی برای اختراع دستگاه ضبط ویدیو VTR می شود.

*جایزه گرمی(در اصل جایزه گرامافون) توسط آکادمی ملی هنرهای تلویزیون و علوم در آمریکا ایجاد شد که در بخش خوانندگان وترانه ها و ضبط صدا اهدا می شود.

**جایزه امی معادل اسکار در سینما توسط آکادمی ملی هنرهای تلویزیون وعلوم در آمریکا ایجاد شد ودر 2 بخش هنری و فنی صنعت تلویزیون اهدا می شود.

***جایزه مانیتور از انجمن بین المللی تولید از راه دور  درآمریکا است.

منابع :

1- سایت  Ampex.com

2- سایت  Museum of magnetic tape.org

3- سایت  Ampex museum.org

4- سایت  Ampex corporation.com

5- سایت Ampex data system.com

6- سایت  en.Wikipedia.org /Ampex

7- سایت  Ampex history.org

8- استفاده کاری وکاتالوگها و دیدن تجهیزات امپکس ازسال 1354 به بعد در رادیو وتلویزیون ملی ایران (صدا وسیمای فعلی جمهوری اسلامی ایران)