افکت های صدا ADOBE  AUDITION 

اهمیت افکت های صدا برای تدوین فیلم

اهمیت افکت های صدا برای سینماگران و تدوینگران حرفه ای بسیار روشن است، بدون شک  علاوه بر رادیو در سینما و تلویزیون  امروز هیچ فیلم تاثیر گذاری وجود ندارد که از تاثیرات ارزشمند صدابرداری و صداگذاری حرفه ای بی بهره باشد.شناسایی و بکارگیری صحیح افکت های صدا از الزامات تدوین صدا و تصویر است.در این مقاله تمرکز بر آشنایی با افکت های صدا در ادوبی آدیشن ADOBE  AUDITION  است. این مقاله توسط استاد محمد سعید خسروی تدوینگر، مولف و مدرس پیشکسوت تدوین آموزشگاه سینمایی دارالفنون به رشته تحریر در آمده است و امید می رود که مورد استفاده هنرجویان عزیز و علاقمندان به هنر سینما و تلویزیون واقع شود.

افکت های صدا ADOBE  AUDITION

افکت های صدا برحسب کاربرد

با توجه به اینکه شرکت ADOBE از پیشگامان تولید نرم افزارهای مفید، حرفه ای و کاربردی در تدوین صدا وتصویر است در این مقاله به موضوع افکت های صدا در قسمت های مختلفی از نرم افزار ADOBE  AUDITION پرداخته شده است. شناسایی محل قرارگیری افکت های صدا و منو های پر کاربرد موجب افزایش سرعت و سهولت در کار تدوینگر می شود. از منو باربرنامه درموضوع effect چندین فولدر وجود دارد و درهرکدام تعدادی از افکت های صدا قراردارند و نیز چند افکت درهیچ فولدری قرار ندارند. چندین افکت که بیشتر استفاده می شوند مجددا درمنوبار favorites قید شده اند .

با اضافه کردن پلاگ این (plug in) صدا  مانند : ایزوتوپ iZotope – RX7 Audio افکت های جدیدی به افکت های صدا در نرم افزار آدیشن ADOBE  AUDITION اضافه می شوند.
دربخش Wave form  (شکل موج) نرم افزار آدیشن می توان با درگ ماوس روی شکل موج صدا، بخشی از فایل صدا را انتخاب کرد و در غیر اینصورت کل فایل صدا انتخاب است.

افکت های صدا در ادوب ادیوشن

همه افکت های صدا در بخش شکل موج فعال هستند

در بخش Multi track (چندین مسیر برای موج صدا) و Mix (مخلوط کردن) برنامه آدیشن ،برای افکت گذاری امکان انتخاب بخشی از صدا وجود ندارد فقط می توان برش زد و روی آن قطعه موردنظر کلیک و افکت فعالی را کلیک کرد

برخی از افکت های صدا دربخش مالتی ترک و میکس اجرا نمی شوند

با انتخاب افکت هایی که تنظیمات ندارندافکت های صدا بلافاصله روی صدا اعمال می شود و افکت هایی که تنظیمات دارند بعد ازتنظیمات کلید Apply را کلیک کنید .
درتنظیمات برخی از افکت های صدا، موضوع Preset وجود دارد (یعنی با تنظیمات دلخواه سازنده و در چندین افکت تنظیم شده است) که
می توان ازآن تنظیم شده ها انتخاب کرد.

 افکت های صدا در آدیشن عبارتند از :

• Invret (وارونه کردن / منظور وارونه شدن فاز موج صدا است) اگر پخش صدا بسیار کمی خفه باشد ممکن است از وارونگی فاز صدا باشد با انتخاب این افکت پخش صدا شفاف می شود. بهتر است بجای این افکت از فولدر نویز ریداکشن و ازآن افکت Automatic Phase Correction  (اصلاح خودکار فاز) استفاده شود.
• Reverse (برعکس) صدا برعکس پخش می شود یعنی از آخر به اول .
• Silence  (سکوت) دربخش انتخابی از موج صدا  سکوت ایجاد می کند .

فولدر Generate (تولید کردن – ایجادکردن)  دارای 3 افکت از افکت های صدا است :

1. Noise  (صدای مزاحم / صدای آزاردهنده / صدای همهمه)
2. Speech (گفتار- سخنرانی)
3. Tones (تن صدا – طنین خاص صدا مانند بوق ممتد و تن های مختلفی در بخش preset آن وجود دارد)  با انتخاب هرکدام آن فایل صدا برقرار می شود .

Match loudness  هرگاه بخواهیم بلندی صدا (loudness) را متناسب با بلندی صدای دیگری بکنیم  این افکت را کلیک و درپنجره تنظیمات آن روی درگ اند دراپ (Drag and drop)کلیک و فایل صدای دیگر را باز کرده و کلید Run را کلیک می کنیم .

Auto Heal Selection (بصورت خودکار بخش انتخابی را بهبود می بخشد) بخش با مدت زمان بسیار کوتاه که دارای نویز است در روی موج صدا انتخاب و این افکت را کلیک می کنیم .
توجه شود : با ابزار spot healing با درگ درنقطه و لحظه نویز روی شکل اسپکتروم نیز اتومات نویز حذف می شود و یا کاهش می یابد.

دامنه صدا و فشردگی

فولدر Amplitude and Compression (دامنه صدا و فشردگی)

• با افکت های صدا مانند : Amplify (تقویت کردن) برای افزایش و یا کاهش بلندی صدا در هرکدام از کانال چپ و راست صدا
• Channel Mixer (مخلوط کردن کانال چپ وراست صدا) مانند روش های preset آن
• داون میکس مونو ( صدا فقط درکانال چپ برقرار می شود)  یا اگر کانال راست صدا خالی بود افکت فیل لفت و رایت را انتخاب می کنیم تا صدا در هر دو کانال چپ وراست برقرارشود.
•  De Esser  برای شفاف شدن  صدای کلام
• Gain Envelope  (پوشش دادن برای افزایش) نحوه افزایش بلندی صدا با انتخاب از Preset مانند زیگ زاگ(خط شکسته) که صدا مرتب افزایش و فید آوت می شود.
• Normalize (متعادل کردن بلندی صدا با انتخاب مقدار dB صدا)
• Single band Compressor (فشرده کننده یک نوار صدا) مانند افکت در preset آن.
• Vocal booster(تقویت کننده صدای خواننده درموسیقی)
• Speech Volume leveler(تنظیم کننده سطح صدای محیط درگفتار وسخنرانی)
• Delay and Echo     ( تاخیردادن و پژواک صدا) با انتخاب هرکدام و با تنظیم feedback (بازخورد و بازتاب) و تنظیم delay(زمان تاخیر) و
  تنظیم درصد بلندی انعکاس صدا با صدای اصلی  تعداد انعکاس آخرکلمات و بلندی صدای آن وزمان تاخیر برای انعکاس صدا برقرار می شود
  و نیز می توان موردی را از Preset انتخاب کرد .

فولدر Diagnostics(بخش تشخیص ها) با افکت هایی مانند :

• De Clicker(حذف صدای تقه)
• De Clipper (برش بخش بلندی صدا که باعث دیستورت/خرابی صدا / می شود)
• Delete Silence (تمام بخشهای سکوت صدا را حذف می کند) .

فولدر Filter and EQ (صافی/ افکت و اکوآلایزر/ متعادل کردن و همسان سازی) تغییر درصد فرکانس های صدا که باعث تغییر طنین صدا می شود.با افکت هایی مانند :

• FFT (فیلترهای صدا که طنین خاصی به صدا می دهند مانند : صدای تلفنی یا طنین صدا از پخش نوارکاست یا طنین صدا از زیر راه پله یا از زیر آب)
• Graphic Equalizer (تعادل و تغییر فرکانس نموداری) در 3 بخش قرارداده با 10 نوار(باند) از فرکانس ها و با 20 نوار از فرکانس ها و با 30 نوار از فرکانس ها
• Notch Filter (برش فرکانس) که اکثرا برای برش فرکانس های 60 هرتز به پایین است (نویزها معمولا دراین بخش قراردارند)
• Parametric Equalizer (همسان سازی شاخص ها) تغییر دادن شاخص فرکانس و شاخص تقویت و تضعیف و شاخص دامنه (بلندی) صدا.

فولدر Modulation (روی هم سوارشدن) با افکت های صدا  مانند :

• Chorus  (گروه کر / هم آوایی کردن)
• Flanger (ایجاد کننده پیچش صدا به دور تا دور) . با انتخاب و تنظیم هرکدام آن طنین صدا روی صدای اصلی سوار می شود
• Phase (فاز برق / مرحله بمرحله اجراکردن) طنین خاص به زمینه و کلام اضافه می کند مانند  انتخاب افکت log Drummer دربخش Preset

فولدر Noise Reduction/Restoration (کاهش نویز/ مرمت و اصلاح کردن) شامل افکت های :

• نویز ریداکشن که برای اجرای بهتر آن ابتدا بخش نویز خالی بدون کلام و موزیک را روی موج صدا انتخاب و بعد در پنجره تنظیمات این افکت  کلید کپچر نویز پرینت را کلیک کنید تا نوع نویز را درحافظه ثبت کند سپس با کلیدهای کنترل و ازکیبورد کل موج صدا را انتخاب کنید حال افکت نویز ریداکشن را کلیک کنید.
• Learn Sound Model (ازمدل صدا باخبرشدن) اگر صدای مزاحم ممتدی مانند آژیر آمبولانس روی صدای اصلی باشد ابتدا محدوده آنرا انتخاب کرده سپس این افکت را کلیک کنید و بعد ازافکت (Sound Remover)  استفاده کنید.

•  Sound Remover |حذف کننده صدا /منظور صدای مزاحم است.  اگر هم محدوده صدای مزاحم را انتخاب نکنید این افکت عمل می کند. در پنجره تنظیمات آن دربخش Preset حذف صداهایی مانند نویز بالا / صدای آه و اوه / صدای زنگ موبایل (cell phone) وجود دارد.
• Click / Pop Eliminator |برطرف کننده صدای کلیک (صدای تق تق ) و صدای پاپ (صدای بومب بومب) و دربخش پری ست( Preset ) آن
• حذف صدای کراکل (crackle صدای خش خش)
• Hiss Reduction (کاهش صدای هیس)
• DeNoise  (حذف نویز)
• Adaptive Noise Reduction (تغییر و تنظیم کاهش نویز)
• Automatic Click Remover (حذف کننده خودکار صدای تق تق)
• Automatic Phase Correction (اصلاح کننده فاز صدا بصورت خودکار)
• DeHummer ( حذف کننده هام / هوم / هوای صدا)
• DeReverb |حذف کننده انعکاس طنین مکان صدا مانند : (طنین صدا در جاهایی که  انعکاس صدا می پیچید مانند محیط های حمام / راهرو باریک و دراز / سالن بزرگ / اتاق کاملا خالی) .

 فولدر Reverb (انعکاس صدای طنین محیط و مکان) با افکت هایی مانند مکان استودیو / دور تا دور محیط باز و با تنظیم میزان انعکاس و مکان طنین آن روی صدای اصلی اضافه می شود .

فولدر Special (خاص/ ویژه) با افکت هایی مانند :

• Distortion (اعوجاج / و اپیچیدگی) صدا را دیستورت یعنی ازحالت طبیعی خارج و خراب می کند
• Doppler Shifter (جابجا کننده صدا از چپ وراست) با انتخاب شکل منحنی نزدیک به دایره از موضوع Path Type درپنجره تنظیمات این افکت و انتخاب افکتی ازبخش preset حالتهای مختلف گردش صدا ایجاد می شود
•  Guitar Suite (در موسیقی سوئیت گیتار / مجموعه طنین های ساز گیتار) با انتخاب افکت های صدا درپری ست(Preset ) آن طنین محیط انتخابی به صدا اضافه می شود .

 فولدر  Stereo Imagery ( تصور دو تایی) با افکت های صدا مثل Center Channel Extractor  (استخراج کننده ازکانال مرکزی صدا یعنی از کانال چپ یا راست)  که یک کانال صدا را می توان با کاهش حداکثری آن و تنظیمات فرکانس آن، صدای موسیقی  و یا صدای خواننده را حذف کرد.

• دربخش پری ست (Preset) با انتخاب افکت Vocal Remove (حذف صدای خواننده درموسیقی) فقط صدای موسیقی می ماند و صدای خواننده پاک می شود.
• Stereo Expander(گسترش دهنده در دوکانال صدا) می توان صدا را فقط درکانال چپ یا راست انتقال داد.

فولدر Time and Pitch (زمان و زیر و بم صدا) با افکت های صدا مانند :

• Automatic Pitch Correction  (اصلاح خودکار زیر و بمی صدا) درپنجره (Preset ) پری ست آن با انتخاب افکت Subtle Vocal Correction (اصلاح موشکافانه صدای خواننده درموسیقی) یا افکتExtreme Correction  (اصلاح بسیار زیاد)
• Pitch Shifter (جابجایی زیر و بم صدا) با تغییر تنظیم موضوع semi-tone و cents صدا نازک و یا ضخیم / مردانه می شود.
• Stretch and Pitch  (کشیدن زمان صدا و زیر و بم صدا) با تغییر تنظیم موضوع استرچ و پیچ شیفت سرعت پخش صدا ازلحاظ زمان کم یا زیاد می شود بنابراین  صدا سریع و یا کند می شود .
  با انتخاب از افکت های preset مانند:
• استفاده از افکت speed up(سرعت بالا)
• استفاده از افکت double speed(سرعت دوبرابر)
• استفاده از افکت صوتی fast talker (گوینده سریع) صدا سریع می شود یعنی زمان فایل صدا کمترمی شود.
• با انتخاب افکت های helium و Raise pitch  (افزایش زیروبمی صدا) صدا نازکتر می شود
• با انتخاب افکت lower pitch (زیروبمی پایین تر) صدا ضخیم تر و مردانه تر می شود .
• افکت فاز Fuzz اگر درنرم افزاری بود صدای وز وز است
• با انتخاب افکت De Fuzz صدای وز وز را حذف می کند.
• افکت De wind  صدای باد ملایم را حذف می کند.
• افکت Lip sync شدن صدای شفاف سخنرانی در ویدیویی با صدای بد را بهبود می بخشد.
  دربخش مالتی ترک تصویر با صدای آنرا  ونیز صدای شفاف را زیرهم قرار میدهیم  وهرسه ترک را انتخاب و ازمنو بار کلیپ  موضوع Automatic speech alignment را کلیک کرده پس از رندرشدن  یک فایل Alignedصدای شفاف(با لیپ سینک بودن/ همزمانی لب زدن با تصاویرفیلم)درترک اودیو ایجاد می شود.

در منو بار برنامه درموضوع favorites همانطور که در ابتدا گفته شد برخی از افکت های صدا ADOBE  AUDITION  پرکاربرد آمده است تا دسترسی به آن افکت ها آسانتر باشد مانند:

•  Auto Heal( اتومات نویزبخش انتخابی را حذف می کند)
•  سه افکت تبدیل به کانال های لفت (سمت چپ) و رایت(سمت راست) و شش کاناله صدا وجود دارد
• convert to 5.1  (صدا در شش کانال دالبی قراربگیرد)
• convert to mono –(صدای استریو یا دالبی فقط درکانال چپ قراربگیرد)
• convert to stereo (صدای تک کانال یا صدای دالبی در دوکانال چپ وراست قراربگیرد)
• DeReverb (صدای انعکاس محیط را حذف می کند)
• lower pitch (صدا ضخیم تر ومردانه تر می شود)
• Raise pitch (صدا نازک تر می شود)
• Remove Vocals (صدای خواننده از موسیقی حذف می شود)
• Telephone voice (صدا بصورت طنین تلفنی درمی آید)
• normalize to -3 dB  (تعادل سطح صدا تا منفی سه دسی بل بشود) .

درمنو بار ادیت برنامه آدیشن  یک افکت وجود دارد به نام interpret sample rate (نمایش دادن مقدار  فرکانس دیجیتالی شده) که مانند افکت استرچ اند پیچ  سبب حرکت سریع و یا حرکت کند پخش صدا می شود ولی تنظیمات آن تفاوت دارد. دراین افکت اگر مقدار اینترپرت را کمتر کنید طول زمانی فایل صدا بیشتر می شود درنتیجه صدا آهسته پخش می شود و اگر مقدار آنرا بیشتر کنید  طول زمانی فایل صدا کمتر می شود درنتیجه صدا سریع پخش می شود.